روکش مصنوعی چوب چیست؟
لايه مرکب ساخته شده از موادی نظير کاغذ ، رزينهای ملامين فرمالدهيد و فنل فرمالدهيد ، لاکهای پوششی مقاوم ، ورقهای اکريليک و پی وی سی ، که برای پوشاندن سطوح اوراق فشرده چوبی (تخته فيبر ، تخته خرده چوب ، تخته لايه و غيره ) بکار می رود. انواع روکش:
۱٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا (HPL):
روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، متشکل است از اوراق کاغذ کرافت در لايه های ميانی و تحتانی که با نوعی رزين فنوليک (Phenol Formaldehyde PHF) مخصوص آغشته شده (Impregnated) و لايه سطحی از جنس کاغذ تزيينی چاپ شده(Decorative Paper DP) (طرح دار) يا ساده که عمدتاًٌ با رزينهای آمينوپلاستيک نظير ملامين فرمالدهيد (Melamine Formaldehyde) آغشته شده و تحت فشار تقريبی ۹۰ کيلو گرم بر سانتيمتر مربع و دماي ۱۵۰ درجه سلسيوس، در پرس هيدروليکی چند دهانه (Multi-daylight Hydraulic Press) ساخته می شوند (شکل يک).
وزن مخصوص اين نوع روکشها عمدتاٌ ۴/۱ تا ۵/۱ گرم بر سانتيمتر مکعب مي باشد.
اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۵/۰ تا ۵ ميليمتر و در بعضی موارد بيش از ۵ ميليمتر ساخته می شوند.
هر دو سطح اين ورقه لايه ای نيز ، می تواند با کاغذ تزيينی چاپ شده (طرح دار) يا ساده بصورت مات يا براق ، با پرداخت نهائی بصورت مات يا براق پوشانيده شود (شکل۲).
با تيمار کردن (عمل آوري) لايه های ميانی به مواد فاقد هالوژن (مواد کند سوز کننده) ، اين روکش مقاوم به حريق (Flame- retardant) می شود. اين نوع روکشهای ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهيد (Urea Formaldehyde UF) ، پلي وينيل استات (PVAc) ويا چسبهاي تماسي (Contact Glue) روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فيبر، تخته لايه و غيره) پرس می شوند.
۲٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع استاندارد (HPL Standard):
اين نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، فاقد هر گونه مواد افزودنی نظير ، کند سوز کننده ها بوده و به هيچ وجه قابليت خمش پذيری (فرم پذيری) ندارند ، بسيار ترد و شکننده مي باشند (شکل ۴).
اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۵/۱ ميليمتر ساخته می شوند.
۳٫ نوع فرم پذير روکش ورقه ای تحت فشار بالا (Postformable HPL):
اين نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا دارای تعداد لايه های کاغذ کرافت کمتری نسبت به روکش نوع استاندارد می باشند. در اين نوع روکشها ، لايه سطحی (کاغذ تزيينی) با نوعی رزين ملامين فرمالدهيد مخصوص و کاغذ کرافت لايه های ميانی و تحتانی با نوعی رزين فنوليک نرم شده (Plastisized) ، آغشته سازی می شوند. اين نوع روکشهای ورقه ای با استفاده از نوعی لاک پوششی مخصوص که مقاومت بالايی به حرارت دارد تا دماي ۲۴۰ درجه سلسيوس مقاوم می شوند (شکل ۵).
اين نوع روکشها قابليت خمش پذيری (فرم پذيری) داشته و برای ساخت صفحات رويه کابينت ، صفحات رويه ميزکار ، ساير صفحات فرم دار (نظير لب گرد) و برای روکش کردن ساير اوراق فشرده چوبی ابزار خورده کاربرد دارند (شکل۶).
اين نوع روکشها در دماي ۱۶۰ تا ۲۲۰ درجه ساسيوس فرم پذير می شوند. مهمترين خصوصيت اين نوع روکشها فرم پذيری در دو حالت محدب و مقعر می باشد. اين نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهيد ، پلي وينيل استات ، چسب تماسي و يا گرمانرم (اتيل وينيل استات) (Hot melt EVA) روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فيبر ، تخته لايه و غيره) پرس می شود. اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع ، اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۰/۱ ميليمتر ساخته می شوند.
۴٫ روکش ورقهای تحت فشار بالا نوع کندسوز( Flame-retardant HPL ):
اين نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، با آغشته سازی لايه های کاغذ کرافت به مواد کندسوز کننده که فاقد هالوژن¬ها بوده ، داراي نقطه اشتعال بالاتری می باشند. اين روكشها عمدتاَ در داخل هواپيما ، خودرو ، اماكن عمومي و آزمايشگاهها كاربرد دارند و بر اساس نوع مصرف ، اغلب به ضخامتهای ۹/۰ ، ۴/۱ ، ۰/۲ ، ۴/۲ ساخته می شوند.
۵٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع کفپوشی (Walk print HPL):
اين نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، بدليل پرداخت ويژه سطوح و استفاده از نوعی لايه پوششی مخصوص که مقاومت بالايی به سايش و خراشيدگی (Abrasion) داشته ، دوام و پايداری زيادی دارند و برای روکش کردن اوراق فشرده چوبی مورد مصرف برای ساخت کفپوش بكار مي روند. اين نوع روکشها در مقابل لکه ، اثر سيگار و مواد شيميايی مقاوم هستند (شکل۷).
اين روکشها براساس نوع مصرف در ابعاد متنوع اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۵/۱ ميليمتر ساخته می شوند.
۶٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع بسیار فشرده (Compact HPL):
اين نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بسيار بالا ، بدليل استفاده از تعداد لايه های اضافی و داشتن ضخامت بالاتر و فشار بيشتر پرس ، با مشخصات فيزيکی و شيميايي مناسب تری ساخته شده و موارد استفاده متنوع تری از قبيل فيبرهاي مدار چاپي ، چرخ دنده هاي صنعتي ، واشرهاي صنعتي، سرويسهاي بهداشتي ، اماكن ورزشي ، وسائل ورزشي و غيره دارند (شکل ۸ ).
اين نوع روکشها مقاومتهای مکانيکی بالاتر ، دوام و پايداری بيشتر در مقابل رطوبت و شرايط جوی داشته ، بنابر اين در شرايط داخل و خارج (Exterior & Interior use) كاربرد دارند. هر دو سطح آنها می تواند با کاغذ تزيينی چاپ شده (طرح دار) يا ساده بصورت مات يا براق پوشانيده شود. اين نوع روکشها می توانند به تنهايی ، يا بعنوان روکش روی اوراق فشرده چوبی ، مورد استفاده قرار گيرند. اين روکشها بر اساس نوع مصرف ، اغلب در ضخامتهای ۲ تا ۵ ميليمتر و حتی بالاتر ساخته می شوند.
۷٫ روکشهای ورقه ای پيوسته (CPL):
روکشهای ورقه ای پيوسته ، متشکل است از اوراق کاغذ کرافت در لايه های ميانی و تحتانی که با نوعی رزين فنوليک مخصوص آغشته شده و لايه سطحی از جنس کاغذ تزيينی چاپ شده (طرح دار) يا ساده که عمدتاًٌ با رزينهای آمينو پلاستيک نظير ملامين فرمالدهيد آغشته شده و در پرس غلتکی پيوسته ساخته می شوند.
تفاوت عمده اين نوع روکشها با روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، در نوع پرس و تعداد لايه های کاغذ کرافت ، خمش پذيري و نحوه بسته بندي می باشد.
اين روکشها براساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۲/۰ تا ۳/۱ ميليمتر ساخته می شوند. اين نوع روکشها بصورت ورقه اي روی پالت و يا بصورت رول بسته بندی می شوند.
اين نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهيد ، پلي وينيل استات و يا چسب تماسي روی اوراق فشرده چوبی(تخته خرده چوب ، تخته فيبر، تخته لايه و غيره ) پرس می شود.
۸٫ روکشهای ورقه ای با فشار پايين (LPL):
روکشهای ورقه ای تحت فشار پايين ، متشکل است از اوراق کاغذ فلوتينگ (Floating) در لايه های ميانی و تحتانی که با نوعی رزين فنوليک مخصوص آغشته شده و لايه سطحی از جنس کاغذ تزيينی چاپ شده (طرح دار) يا ساده که عمدتاًٌ با رزينهای آمينوپلاستيک نظير ملامين فرمالدهيد آغشته شده و تحت فشار تقريبی۴۰ کيلو گرم بر سانتيمتر مربع و دمای ۱۳۰ درجه سلسيوس در پرس هيدروليکی چند دهانه ساخته مي شوند.
تفاوت عمده اين نوع روکشها با روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا و روکشهای ورقه ای پيوسته ، در فشار پرس و تعداد لايه های کاغذ و نوع كاغذ مصرفي می باشد. فشار پرس براي ساخت اين نوع روکشها كمتر از انواع ذكر شده مي باشد. اين روکشها بر اساس نوع مصرف (سطوح عمودي در آشپزخانه ها ، نمايشگاهها) در ابعاد و ضخامتهای متنوع ساخته می شوند.
اين نوع روکشها بصورت ورقه ای روی پالت و يا بصورت رول بسته بندی می شوند.
اين نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهيد ، پلي وينيل استات و يا چسب تماسي روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فيبر، تخته لايه و غيره) پرس می شود.
اين روکشها در مقايسه با روکشهای ورقه ای با فشار بالا و روکشهای ورقه ای پيوسته ، بدليل نوع فرآيند توليد و مواد اوليه مصرفي ، ارزانتر مي باشند.
۹٫ روكش ملامينه استاندارد (Standard Melamine):
ورقه اي متشكل از يك لايه كاغذ تزييني ساده يا طرحدار ، با رنگ و پرداختهاي متنوع كه با رزين ملامين فرمالدهيد آغشته سازي و سپس خشك شده است.
اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۲۵/۰ تا ۳۵/۰ ميليمتر ساخته می شوند. در حدود ۵۰ درصد ضخامت اين نوع روکش را رزين تشکيل می دهد. اين نوع روکش بدون استفاده از چسب و ساير رزينها ، توسط پرسهاي مسطح حرارتي تحت فشار بالا روي سطوح اوراق فشرده چوبي پرس مي شوند.
اين نوع روکشها بصورت ورقه ای روی پالت بسته بندی می شوند.
۱۰٫ روكش ملامينه نرم (Soft Melamine):
اين نوع روكش ملامينه داراي ضخامت كمتري از لايه ملامين فرمالدهيد مي باشد.
در فرآيند توليد اين نوع روكشهاي ملامينه پس از آغشته سازي كاغذ ، سطح فوقاني آن اندود شده و سپس خشك مي شود. اين نوع روكش انعطاف پذيري بيشتري نسبت به نوع استاندارد آن دارد و عمده ترين كاربرد آن در ساخت نوار لبه (Edgebanding) ساده و يا پشت چسبدار مي باشد. اين نوع روکشها بصورت رول بسته بندی می شوند.
۱۱٫ روكش پلي وينيل كلرايد (PVC):
ورقه اي متشكل از لايه هاي پلي وينيل كلرايد ، لايه آستري و لاكهاي متفاوت ، با طرح ، رنگ و پرداختهاي متنوع بصورت مات يا براق است (شكل ۹).
اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهاي ۲/۰ تا ۳ ميليمتر ساخته می شوند. اين روکش با استفاده از چسبهای از چسبهاي گرمانرم (اتيل وينيل استات) و پلي وينيل استات روي اوراق فشرده چوبي مسطح و ابزار خورده ( طرح دار) پرس مي شود. اين نوع روكشها براي ساخت نوار لبه ساده و پشت چسبدار ، روكش پروفيل (profilewrapping) ، نوار لبه فرز خورده (Softforming) و روكش سطوح ابزار خورده (Membrane or Vacuum) كار برد دارند.
اين نوع روكشها در مقايسه با انواع ذكر شده داراي دوام و پايداري كمتري بوده و نسبت به اجسام داغ ، مواد شيميايي ، اشياء برنده و سايش ، مقاومت كمتري دارند.
اين نوع روكشها بصورت رول بسته بندی مي شوند و يكي از مزيتهاي آنها انعطاف و فرم پذيري بسيار بالاي آنها بوده و براي روكش كردن سطوح منحني ، لبه هاي ابزار خورده (گرد و يا زاويه دار) متناسب با محل استفاده بكار برده مي شوند.
۱۲٫ روكش كاغذی (Finish foil):
ورقه نازكي متشكل از يك لايه كاغذ تزييني ساده يا طرحدار ، با رنگ و پرداختهاي متنوع بصورت مات يا براق است ، كه با رزين ملامين فرمالدهيد بطور اوليه و ثانويه آغشته سازي شده وپس از اندود كردن خشك مي شود.
اين روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به گراماژهاي ۳۰ تا ۳۰۰ گرم بر ميليمتر مربع توليد می شوند. اين نوع روکشها با استفاده از رزينهاي اوره فرمالدهيد و پلي وينيل استات ، بكمك پرسهاي غلتكي و يك طبقه مسطح روی اوراق فشرده چوبی پرس می شوند. اين نوع روكشها بصورت رول بسته بندی مي شوند. اين نوع روكش براي ساخت نوار لبه ساده و پشت چسبدار ، روكش پروفيل ، نوار لبه فرز خورده و روكش سطوح صاف كاربرد دارد.
۴-۱۴ ورقهاي اكريليك
اين نوع روكشها متشكل از هيدروكسيد آلو مينيوم (تري هيدريد آلومينيوم ATH ) ، رزين اكريليك (MMA) و رنگدانه هاي طبيعي مي باشند. اين روكشها به ضخامتهاي ۳ تا ۱۹ ميليمتر توليد مي شوند و داراي وزن مخصوص ۷۷/۱ گرم بر سانتيمتر مكعب مي باشند. در مقابل ضربه مقاومتي در حدود ۴۰ نيوتن دارند. يك ويژگي مهم اين روكشها فرم پذيري در اثر گرما مي باشد. اين نوع روكشها در دماي ۷۰ تا ۸۰ درجه سلسيوس فرم‌پذیر مي شوند و به حالتهاي مختلفي در مي آيند و شكل پذيري آنها بسيار متنوع است.
ويژگي ديگر اين روكشها ترميم پذيري آنها مي باشد ، بنحوي كه سطح ترميم شده ، به راحتي قابل تشخيص نيست. بوسيله اين روكشها مي توان سطوح كار را بطور نامحدود پوشش داد. اين روكشها مقاومت به سايش بالا ، مواد شيميايي ، گرما و سرما داشته و نسبت به آتش سيگار و تغيير رنگ در برابر تابش خورشيد حساسيت كمي دارند ، تنوع رنگ آنها نيز بسيار زياد مي باشد.
اين روكشها با استفاده از دونوع چسب بكار مي روند ، يك نوع براي سطح كار و نوع ديگر براي تزريق در لبه هاي كار (همرنگ با روكش) ، پس از سمباده كاري و پرداخت هيچ اثري از چسب يا درز باقي نمي ماند.
طبقه بندي کلی روکشهای مصنوعی چوب:
روکشهای مصنوعی مورد مصرف در صنايع چوب بر اساس مواد اوليه مصرفي و ميزان آنها براي ساخت روكش ، نحوه توليد ، نوع و محل مصرف مطا بق جدول ذیل طبقه بندي مي شوند:
در اين طبقه بندی ، نوع روکش ،گروه روکش ، علامت اختصاری تجاری ، نوع مصرف ، دوام وپايداری (کم دوام يا بادوام) ، محل مصرف (سطوح عمودی يا افقی) مشخص می گردد.
طبقه بندی انواع روکشهای مصنوعی مورد مصرف در صنايع چوب
