انواع روکش‌ مصنوعی چوب

روکش مصنوعی چوب چیست؟

لایه مرکب ساخته شده از موادی نظیر کاغذ ، رزینهای ملامین فرمالدهید و فنل فرمالدهید ، لاکهای پوششی مقاوم ، ورقهای اکریلیک و پی وی سی ، که برای پوشاندن سطوح اوراق فشرده چوبی (تخته فیبر ، تخته خرده چوب ، تخته لایه و غیره ) بکار می رود. انواع روکش:

۱٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا (HPL):
روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، متشکل است از اوراق کاغذ کرافت در لایه های میانی و تحتانی که با نوعی رزین فنولیک (Phenol Formaldehyde PHF) مخصوص آغشته شده (Impregnated) و لایه سطحی از جنس کاغذ تزیینی چاپ شده(Decorative Paper DP) (طرح دار) یا ساده که عمدتاًٌ با رزینهای آمینوپلاستیک نظیر ملامین فرمالدهید (Melamine Formaldehyde) آغشته شده و تحت فشار تقریبی ۹۰ کیلو گرم بر سانتیمتر مربع و دمای ۱۵۰ درجه سلسیوس، در پرس هیدرولیکی چند دهانه (Multi-daylight Hydraulic Press) ساخته می شوند (شکل یک).

وزن مخصوص این نوع روکشها عمدتاٌ ۴/۱ تا ۵/۱ گرم بر سانتیمتر مکعب می باشد.
این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۵/۰ تا ۵ میلیمتر و در بعضی موارد بیش از ۵ میلیمتر ساخته می شوند.
هر دو سطح این ورقه لایه ای نیز ، می تواند با کاغذ تزیینی چاپ شده (طرح دار) یا ساده بصورت مات یا براق ، با پرداخت نهائی بصورت مات یا براق پوشانیده شود (شکل۲).

با تیمار کردن (عمل آوری) لایه های میانی به مواد فاقد هالوژن (مواد کند سوز کننده) ، این روکش مقاوم به حریق (Flame- retardant) می شود. این نوع روکشهای ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهید (Urea Formaldehyde UF) ، پلی وینیل استات (PVAc) ویا چسبهای تماسی (Contact Glue) روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فیبر، تخته لایه و غیره) پرس می شوند.

۲٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع استاندارد (HPL Standard):
این نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، فاقد هر گونه مواد افزودنی نظیر ، کند سوز کننده ها بوده و به هیچ وجه قابلیت خمش پذیری (فرم پذیری) ندارند ، بسیار ترد و شکننده می باشند (شکل ۴).

این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۵/۱ میلیمتر ساخته می شوند.

۳٫ نوع فرم پذیر روکش ورقه ای تحت فشار بالا (Postformable HPL):
این نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا دارای تعداد لایه های کاغذ کرافت کمتری نسبت به روکش نوع استاندارد می باشند. در این نوع روکشها ، لایه سطحی (کاغذ تزیینی) با نوعی رزین ملامین فرمالدهید مخصوص و کاغذ کرافت لایه های میانی و تحتانی با نوعی رزین فنولیک نرم شده (Plastisized) ، آغشته سازی می شوند. این نوع روکشهای ورقه ای با استفاده از نوعی لاک پوششی مخصوص که مقاومت بالایی به حرارت دارد تا دمای ۲۴۰ درجه سلسیوس مقاوم می شوند (شکل ۵).

این نوع روکشها قابلیت خمش پذیری (فرم پذیری) داشته و برای ساخت صفحات رویه کابینت ، صفحات رویه میزکار ، سایر صفحات فرم دار (نظیر لب گرد) و برای روکش کردن سایر اوراق فشرده چوبی ابزار خورده کاربرد دارند (شکل۶).

این نوع روکشها در دمای ۱۶۰ تا ۲۲۰ درجه ساسیوس فرم پذیر می شوند. مهمترین خصوصیت این نوع روکشها فرم پذیری در دو حالت محدب و مقعر می باشد. این نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهید ، پلی وینیل استات ، چسب تماسی و یا گرمانرم (اتیل وینیل استات) (Hot melt EVA) روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فیبر ، تخته لایه و غیره) پرس می شود. این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع ، اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۰/۱ میلیمتر ساخته می شوند.

۴٫ روکش ورقه‌ای تحت فشار بالا نوع کند‌سوز( Flame-retardant HPL ):
این نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، با آغشته سازی لایه های کاغذ کرافت به مواد کندسوز کننده که فاقد هالوژن¬ها بوده ، دارای نقطه اشتعال بالاتری می باشند. این روکشها عمدتاَ در داخل هواپیما ، خودرو ، اماکن عمومی و آزمایشگاهها کاربرد دارند و بر اساس نوع مصرف ، اغلب به ضخامتهای ۹/۰ ، ۴/۱ ، ۰/۲ ، ۴/۲ ساخته می شوند.

۵٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع کفپوشی (Walk print HPL):
این نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، بدلیل پرداخت ویژه سطوح و استفاده از نوعی لایه پوششی مخصوص که مقاومت بالایی به سایش و خراشیدگی (Abrasion) داشته ، دوام و پایداری زیادی دارند و برای روکش کردن اوراق فشرده چوبی مورد مصرف برای ساخت کفپوش بکار می روند. این نوع روکشها در مقابل لکه ، اثر سیگار و مواد شیمیایی مقاوم هستند (شکل۷).

این روکشها براساس نوع مصرف در ابعاد متنوع اغلب به ضخامتهای ۷/۰ تا ۵/۱ میلیمتر ساخته می شوند.

۶٫ روکش ورقه ای تحت فشار بالا نوع بسیار فشرده (Compact HPL):
این نوع روکشهای ورقه ای تحت فشار بسیار بالا ، بدلیل استفاده از تعداد لایه های اضافی و داشتن ضخامت بالاتر و فشار بیشتر پرس ، با مشخصات فیزیکی و شیمیایی مناسب تری ساخته شده و موارد استفاده متنوع تری از قبیل فیبرهای مدار چاپی ، چرخ دنده های صنعتی ، واشرهای صنعتی، سرویسهای بهداشتی ، اماکن ورزشی ، وسائل ورزشی و غیره دارند (شکل ۸ ).

این نوع روکشها مقاومتهای مکانیکی بالاتر ، دوام و پایداری بیشتر در مقابل رطوبت و شرایط جوی داشته ، بنابر این در شرایط داخل و خارج (Exterior & Interior use) کاربرد دارند. هر دو سطح آنها می تواند با کاغذ تزیینی چاپ شده (طرح دار) یا ساده بصورت مات یا براق پوشانیده شود. این نوع روکشها می توانند به تنهایی ، یا بعنوان روکش روی اوراق فشرده چوبی ، مورد استفاده قرار گیرند. این روکشها بر اساس نوع مصرف ، اغلب در ضخامتهای ۲ تا ۵ میلیمتر و حتی بالاتر ساخته می شوند.

۷٫ روکشهای ورقه ای پیوسته (CPL):
روکشهای ورقه ای پیوسته ، متشکل است از اوراق کاغذ کرافت در لایه های میانی و تحتانی که با نوعی رزین فنولیک مخصوص آغشته شده و لایه سطحی از جنس کاغذ تزیینی چاپ شده (طرح دار) یا ساده که عمدتاًٌ با رزینهای آمینو پلاستیک نظیر ملامین فرمالدهید آغشته شده و در پرس غلتکی پیوسته ساخته می شوند.
تفاوت عمده این نوع روکشها با روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا ، در نوع پرس و تعداد لایه های کاغذ کرافت ، خمش پذیری و نحوه بسته بندی می باشد.
این روکشها براساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۲/۰ تا ۳/۱ میلیمتر ساخته می شوند. این نوع روکشها بصورت ورقه ای روی پالت و یا بصورت رول بسته بندی می شوند.
این نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهید ، پلی وینیل استات و یا چسب تماسی روی اوراق فشرده چوبی(تخته خرده چوب ، تخته فیبر، تخته لایه و غیره ) پرس می شود.

۸٫ روکشهای ورقه ای با فشار پایین (LPL):
روکشهای ورقه ای تحت فشار پایین ، متشکل است از اوراق کاغذ فلوتینگ (Floating) در لایه های میانی و تحتانی که با نوعی رزین فنولیک مخصوص آغشته شده و لایه سطحی از جنس کاغذ تزیینی چاپ شده (طرح دار) یا ساده که عمدتاًٌ با رزینهای آمینوپلاستیک نظیر ملامین فرمالدهید آغشته شده و تحت فشار تقریبی۴۰ کیلو گرم بر سانتیمتر مربع و دمای ۱۳۰ درجه سلسیوس در پرس هیدرولیکی چند دهانه ساخته می شوند.
تفاوت عمده این نوع روکشها با روکشهای ورقه ای تحت فشار بالا و روکشهای ورقه ای پیوسته ، در فشار پرس و تعداد لایه های کاغذ و نوع کاغذ مصرفی می باشد. فشار پرس برای ساخت این نوع روکشها کمتر از انواع ذکر شده می باشد. این روکشها بر اساس نوع مصرف (سطوح عمودی در آشپزخانه ها ، نمایشگاهها) در ابعاد و ضخامتهای متنوع ساخته می شوند.
این نوع روکشها بصورت ورقه ای روی پالت و یا بصورت رول بسته بندی می شوند.
این نوع روکش ورقه ای با استفاده از چسبهای اوره فرمالدهید ، پلی وینیل استات و یا چسب تماسی روی اوراق فشرده چوبی (تخته خرده چوب ، تخته فیبر، تخته لایه و غیره) پرس می شود.
این روکشها در مقایسه با روکشهای ورقه ای با فشار بالا و روکشهای ورقه ای پیوسته ، بدلیل نوع فرآیند تولید و مواد اولیه مصرفی ، ارزانتر می باشند.

۹٫ روکش ملامینه استاندارد (Standard Melamine):
ورقه ای متشکل از یک لایه کاغذ تزیینی ساده یا طرحدار ، با رنگ و پرداختهای متنوع که با رزین ملامین فرمالدهید آغشته سازی و سپس خشک شده است.
این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۲۵/۰ تا ۳۵/۰ میلیمتر ساخته می شوند. در حدود ۵۰ درصد ضخامت این نوع روکش را رزین تشکیل می دهد. این نوع روکش بدون استفاده از چسب و سایر رزینها ، توسط پرسهای مسطح حرارتی تحت فشار بالا روی سطوح اوراق فشرده چوبی پرس می شوند.
این نوع روکشها بصورت ورقه ای روی پالت بسته بندی می شوند.

۱۰٫ روکش ملامینه نرم (Soft Melamine): 
این نوع روکش ملامینه دارای ضخامت کمتری از لایه ملامین فرمالدهید می باشد.
در فرآیند تولید این نوع روکشهای ملامینه پس از آغشته سازی کاغذ ، سطح فوقانی آن اندود شده و سپس خشک می شود. این نوع روکش انعطاف پذیری بیشتری نسبت به نوع استاندارد آن دارد و عمده ترین کاربرد آن در ساخت نوار لبه (Edgebanding) ساده و یا پشت چسبدار می باشد. این نوع روکشها بصورت رول بسته بندی می شوند.

۱۱٫ روکش پلی وینیل کلراید (PVC):
ورقه ای متشکل از لایه های پلی وینیل کلراید ، لایه آستری و لاکهای متفاوت ، با طرح ، رنگ و پرداختهای متنوع بصورت مات یا براق است (شکل ۹).

این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به ضخامتهای ۲/۰ تا ۳  میلیمتر ساخته می شوند. این روکش با استفاده از چسبهای از چسبهای گرمانرم (اتیل وینیل استات) و پلی وینیل استات روی اوراق فشرده چوبی مسطح و ابزار خورده ( طرح دار) پرس می شود. این نوع روکشها برای ساخت نوار لبه ساده و پشت چسبدار ، روکش پروفیل (profilewrapping) ، نوار لبه فرز خورده (Softforming)  و روکش سطوح ابزار خورده (Membrane or Vacuum) کار برد دارند.
این نوع روکشها در مقایسه با انواع ذکر شده دارای دوام و پایداری کمتری بوده و نسبت به اجسام داغ ، مواد شیمیایی ، اشیاء برنده و سایش ، مقاومت کمتری دارند.
این نوع روکشها بصورت رول بسته بندی می شوند و یکی از مزیتهای آنها انعطاف و فرم پذیری بسیار بالای آنها بوده و برای روکش کردن سطوح منحنی ، لبه های ابزار خورده (گرد و یا زاویه دار) متناسب با محل استفاده بکار برده می شوند.

۱۲٫ روکش کاغذی (Finish foil):
ورقه نازکی متشکل از یک لایه کاغذ تزیینی ساده یا طرحدار ، با رنگ و پرداختهای متنوع بصورت مات یا براق است ، که با رزین ملامین فرمالدهید بطور اولیه و ثانویه آغشته سازی شده وپس از اندود کردن خشک می شود.
این روکشها بر اساس نوع مصرف در ابعاد متنوع و به گراماژهای ۳۰ تا ۳۰۰ گرم بر میلیمتر مربع تولید می شوند. این نوع روکشها با استفاده از رزینهای اوره فرمالدهید و پلی وینیل استات ، بکمک پرسهای غلتکی و یک طبقه مسطح روی اوراق فشرده چوبی پرس می شوند. این نوع روکشها بصورت رول بسته بندی می شوند. این نوع روکش برای ساخت نوار لبه ساده و پشت چسبدار ، روکش پروفیل ، نوار لبه فرز خورده و روکش سطوح صاف کاربرد دارد.

۴-۱۴ ورقهای اکریلیک
این نوع روکشها متشکل از هیدروکسید آلو مینیوم (تری هیدرید آلومینیوم ATH ) ، رزین اکریلیک (MMA) و رنگدانه های طبیعی می باشند. این روکشها به ضخامتهای ۳ تا ۱۹ میلیمتر تولید می شوند و دارای وزن مخصوص ۷۷/۱ گرم بر سانتیمتر مکعب می باشند. در مقابل ضربه مقاومتی در حدود ۴۰ نیوتن دارند. یک ویژگی مهم این روکشها فرم پذیری در اثر گرما می باشد. این نوع روکشها در دمای ۷۰ تا ۸۰ درجه سلسیوس فرم‌پذیر می شوند و به حالتهای مختلفی در می آیند و شکل پذیری آنها بسیار متنوع است.
ویژگی دیگر این روکشها ترمیم پذیری آنها می باشد ، بنحوی که سطح ترمیم شده ، به راحتی قابل تشخیص نیست. بوسیله این روکشها می توان سطوح کار را بطور نامحدود پوشش داد. این روکشها مقاومت به سایش بالا ، مواد شیمیایی ، گرما و سرما داشته و نسبت به آتش سیگار و تغییر رنگ در برابر تابش خورشید حساسیت کمی دارند ، تنوع رنگ آنها نیز بسیار زیاد می باشد.
این روکشها با استفاده از دونوع چسب بکار می روند ، یک نوع برای سطح کار و نوع دیگر برای تزریق در لبه های کار (همرنگ با روکش) ، پس از سمباده کاری و پرداخت هیچ اثری از چسب یا درز باقی نمی ماند.
طبقه بندی کلی روکش‌های مصنوعی چوب:
روکشهای مصنوعی مورد مصرف در صنایع چوب بر اساس مواد اولیه مصرفی و میزان آنها برای ساخت روکش ، نحوه تولید ، نوع و محل مصرف مطا بق جدول ذیل طبقه بندی می شوند:
در این طبقه بندی ، نوع روکش ،گروه روکش ، علامت اختصاری تجاری ، نوع مصرف ، دوام وپایداری (کم دوام یا بادوام) ، محل مصرف (سطوح عمودی یا افقی) مشخص می گردد.

طبقه بندی انواع روکشهای مصنوعی مورد مصرف در صنایع چوب